Chciałbym dziś napisać parę słów na temat ciekawego, czasem bardzo przydatnego, ale niestety trochę zapomnianego mechanizmu udzielania pożyczki jakim jest WEKSEL. Narzędzie to proste w swojej konstrukcji prawnej i łatwe w użytku jest niestety chyba w dzisiejszych czasach zapomniane i niedoceniane, a szkoda. Bo często prościej byłoby wyegzekwować taką pożyczkę z weksla niż z umowy, a nie płaci się przy tym także PCC.
Czym więc jest WEKSEL?
Jest to rodzaj papieru wartościowego, który może wyemitować (wystawić) każdy posiadający zdolność do czynności prawnych i zaciągnąć tym samym zobowiązanie. Aby wystawiony papier był wekslem musi spełniać kilka wymogów formalnych - musi zawierać kilka poniższych elementów:
- nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;
- polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
- nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);
- oznaczenie terminu płatności;
- oznaczenie miejsca płatności;
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
- oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;
- podpis wystawcy weksla.
Tyle - nie potrzeba żadnych blankietów, nie pobiera się opłaty skarbowej. Można weksel wystawić na odwrocie biletu kolejowego i będzie to weksel jeśli tylko zawiera wymagane elementy. Koniec kropka - proste?
A tak wygląda niegdyś używany blankiet wekslowy - już nie używany bo ani takich nie drukują, ani nie ma opłaty skarbowej:
Dużo prostsze jest (w stosunku do innych form zabezpieczenia pożyczki - np. umową) dochodzenie takiej należności z weksla. Postępowanie w sądzie jest szybsze bo nie dochodzi się czy zobowiązanie jest, czy go nie ma. jest weksel? Jest nakaz (przynajmniej w teorii).
Weksel ma także jedną cechę, która może być bardzo przydatna - niektóre rodzaje weksli można przenieść (sprzedać, darować) na inną osobę w drodze tzw (indosu). Ułatwia to obrót takim długiem (np. sprzedanie go firmie windykacyjnej). Generalnie firma windykacyjna na niektóre długi może kręcić nosem, ale weksle weźmie raczej bez problemu.
Niestety w naszej praktyce gospodarczej utrwaliło się pojmowanie weksla jako zabezpieczenia kredytu, w roli którego występuje weksel in blanco. Nic bardziej błędnego - weksel in blanco nie jest wekslem bo nie jest wypełniony. Wekslem stanie się dopiero gdy ktoś go wypełni (co powinien uczynić zgodnie z deklaracją wekslową). Generalnie weksel in blanco to bardzo niebezpieczna rzecz i podpisywania jakichkolwiek weksli in blanco trzeba się wystrzegać, a jeżeli już to robić to rozumnie bo nigdy nie wiemy kto i jak taki weksel wypełni.
Tematyka wekslowa jest szeroka i ten wpisy to tylko zasygnalizowanie tematu, który jest trochę poza głównym nurtem rozważań tego bloga. Niemniej jednak uważam,że warto się zainteresować tą instytucją bo jest to prosty mechanizm, który może ułatwić zaciąganie czy udzielanie pożyczek.
Więcej informacji na temat weksli można znaleźć na poniższych stronach, które polecam:
Ciekawie można poczytać także w nieocenionej Wikipedii.
Zachęcam wszystkich do pogłębiania swojej wiedzy w tym temacie.